 Zgodnie z obowiązującym w Polsce i Unii Europejskiej prawem żywnościowym system Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli HACCP jest obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorstw działających w szeroko rozumianej branży spożywczej, za wyjątkiem rolnictwa (czyli tzw. produkcji pierwotnej). Ważną grupę przedsiębiorstw, które polskie prawo zobowiązuje po 1 maja 2004 r. do wdrożenia systemu HACCP są zakłady żywienia zbiorowego.
Należy w tym miejscu podkreślić, iż prawo w Unii Europejskiej nie zobowiązuje przedsiębiorców do certyfikacji systemu HACCP. System certyfikacji przez niezależne instytucje, zwane jednostkami certyfikującymi jest w pełni dobrowolny, przy czym dość szeroko rozpowszechniony w Europie. Prawo unijne mówi zaś, że system HACCP należy wdrożyć i stosować.
Mogą więc podejść Państwo dwojako do problemu: wdrożyć i stosować system HACCP bez jego certyfikacji, lub
wdrożyć i stosować system HACCP oraz uzyskać uznawany międzynarodowy certyfikat HACCP.
Bez względu na to, czy Państwa system HACCP będzie certyfikowany, czy też nie, musicie się Państwo liczyć z faktem, iż system HACCP będzie nadzorowany przez organy urzędowej kontroli żywności (Sanepid), które są do tego zobowiązane zapisami nowej Ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Już wkrótce za brak wdrożonego systemu HACCP nakładane będą mandaty karne!
 System Zarządzania Jakością ISO 9001 jest systemem w pełni dobrowolnym. Nie ma żadnych zapisów zobowiązujących firmy do wdrażania systemu ISO 9001 – czym różni się on od systemu HACCP.
System ISO 9001 jest najbardziej znanym, rozpowszechnionym w skali globalnej systemem jakości. Jest on przy tym bardzo uniwersalny i elastyczny, może znaleźć zastosowanie praktycznie w każdej branży i w każdym przedsiębiorstwie czy też organizacji „non-profit”.
Z tego samego powodu system certyfikacji ISO 9001 jest dobrowolny – skoro bowiem prawo nie nakazuje jego wdrażania, nie może tym bardziej zobowiązywać do certyfikacji. Należy jednak podkreślić ważną różnicę systemów ISO 9001 i HACCP. Ponieważ system ISO 9001 wdrażany jest w oparciu o międzynarodową normę, de facto nie spotyka się systemów bez certyfikacji. Praktycznie wszystkie firmy, które wdrażają system ISO 9001, poddają go również certyfikacji w niezależnych i akredytowanych jednostkach certyfikujących.
W przypadku wdrożenia zintegrowanego systemu jakości ISO 9001 i HACCP możliwe jest dwojakie podejście do problemu certyfikacji, a mianowicie: można poddać certyfikacji tylko system ISO 9001, i na tenże system uzyskać certyfikat. W takim przypadku system HACCP jest wdrożony, stosowany, lecz nie jest certyfikowany,
można, co jest zalecane, poddać certyfikacji oba systemy: ISO 9001 i HACCP i uzyskać dwa certyfikaty.
Musi to być świadoma decyzja Klienta, zależna od rynku na jakim działa przedsiębiorstwo, pozycji konkurencyjnej oraz strategii jego rozwoju.
Proces certyfikacji przez niezależną jednostkę certyfikującą składa się z następujących etapów: audit wstępny (dobrowolny z punktu widzenia jednostki certyfikującej),
audit certyfikujący (obowiązkowy z punktu widzenia jednostki certyfikującej),
audity nadzorcze (obowiązkowe z punktu widzenia jednostki certyfikującej).
Każdy certyfikat systemów jakości ISO 9001 i HACCP jest wydawany na 3 lata i po tym okresie traci ważność. W trakcie okresu ważności certyfikatu, po pierwszym i po drugim roku funkcjonowania systemu, jednostka certyfikująca wykonuje tzw. audity nadzorcze (kontrolne). Po upływie trzech lat należy poddać system certyfikacji, ważnej na kolejne 3 lata.
Proces certyfikacji trwa około 1 miesiąca, jeżeli firma poddaje się także auditowi wstępnemu. MDG Doradztwo Gospodarcze zaleca Klientom stosowanie auditu wstępnego tylko w przypadku systemów zintegrowanych ISO 9001 i HACCP, z racji większego skomplikowania procesów i obszerniejszej dokumentacji.
W przypadku wdrożenia samodzielnego systemu HACCP w zakładzie żywienia zbiorowego, zalecamy poddanie go bezpośrednio auditowi certyfikującemu. Oczywiście mogą Państwo przejść procedurę certyfikacji dwuetapowo (audit wstępny i certyfikujący). Decyzja w tym względzie należy do Państwa.
 Certyfikacja systemów jakości przynosi następujące wymierne korzyści: wzrost zaangażowania pracowników i większa mobilizacja w przedsiębiorstwie,
myślenie projakościowe kadry przedsiębiorstwa,
niezależne potwierdzenie poprawności opracowania, wdrożenia i funkcjonowania systemu,
uznawany w skali międzynarodowej certyfikat renomowanej, zagranicznej jednostki certyfikującej (rzadziej polskiej).
Możemy mówić o dwóch wadach certyfikacji systemów jakości: wzrasta koszt (budżet) realizacji systemu jakości, bowiem certyfikacja kosztuje dodatkowo,
w przypadku certyfikacji systemu HACCP (bez systemu ISO 9001) powoduje to konieczność wdrożenia dodatkowych procedur, a więc mimo wszystko przyrost biurokracji.
W Polsce funkcjonuje ok. 35 akredytowanych jednostek certyfikujących, z których większość to polskie oddziały renomowanych instytucji zachodnioeuropejskich (np. MOODY, ISOQAR, DEKRA, RWTUV).
W przypadku pytań prosimy o kontakt z naszym ekspertem:
Anna Głodkowska
tel.: (061) 873 61 47
e-mail: biuro@mdg.com.pl
www.mdg.com.pl |
